پرسش :

بر تمام دنیا مشخص شده که بخشی از توسعه‌ی غرب مدیون تدین مسلمانان است. به طور مثال ابوعلی سینا،فارابی،بیرونی هایی که ما داشتیم و الگوبرداری‌هایی که غرب از این افراد کرده است،از باب اخلاق هم منشور کوروش را در برنامه ی خود دارند و از آن الگو می‌گیرند ولی برای خود ما در باب تحقیق مانع‌هایی وجود داشته است . آیا اگر ما این توسعه که در چارچوب دین وجود دارد و این سدهایی که ما خود به دست خود ایجاد کردیم را برداریم، به توسعه‌ی اسلامی دست پیدا نمی‌کنیم؟

پاسخ :
مسلماً محدودیت و سدهایی وجود داشته که ما نتوانستیم به آنچه می‌خواهیم دست پیدا کنیم اما این‌ها از دین نیست بلکه از خرافات دینی است.نسبت چین در هزار سال پیش با عربستان به امروز مثل نسبت کره‌ی زمین با کره‌ی ماه است.اسلام اگر به شکل عمیق فهمیده شود،سراسر زندگی بشر را دگرگون می‌کند ولی این فهم عمیق کار آسانی نیست و احتیاج به جلسات متعدد دارد.مشکل این‌جاست که برداشت ما از دین از یک زمانی مقداری بی انصافانه شد.